ΡΗΞΗ φ.122
Ο
Γ.Ανδρειωμένος είναι από τους στοχαστές που το έργο τους θεμελιώνεται πάνω στην πρωτογενή εργασία. Στο
τελευταίο του βιβλίο εξετάζει την
ανάδυση των "προσολωμικών" ποιητών μετά την κατάλυση της Ενετοκρατίας
στα Ιόνια νησιά και τον ερχομό, στα 1797, των Γάλλων δημοκρατικών στρατιωτών.
Οι τελευταίοι ακολουθώντας την προσπάθεια του Ναπολέοντα να επιβληθεί σε όλη
την Ευρώπη εκδιώκουν τους Ενετούς οι οποίοι είχαν εγκαθιδρύσει ένα ολιγαρχικό
πολίτευμα, και είχαν καθιερώσει ως επίσημη γλώσσα τα ιταλικά, ενώ η ελληνική
γλώσσα μιλιόταν σχεδόν αποκλειστικά από τον λαό. Τα δημοκρατικά κηρύγματα των
Γάλλων γέννησαν πολλές ελπίδες για
εθνική ανεξαρτησία και απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδας από τους οθωμανούς.
Βεβαίως πολύ γρήγορα οι ελπίδες αυτές διαψεύστηκαν διότι η Γαλλία ακολουθούσε
την δική της εθνική πολιτική, που ελάχιστα επηρεαζόταν από τις ιδεολογικές διακηρύξεις
αυτών που την κυβερνούσαν. Όμως
αυτό που θα κληρονομήσει, οι με διακοπές γαλλική κυριαρχία στα Ιόνια, είναι η
χρήση της ελληνικής γλώσσας για "προκηρύξεις, δημόσια έγγραφα, διοικητικές
πράξεις"(σελ.57). Σύντομα οι ανώτερες τάξεις των νησιών θα μιλούν και πάλι
συστηματικά την ελληνική, γεγονός που ο Ι.Καποδίστριας θα αναγνωρίσει ως την
θετική πλευρά της ναπολεόντειας κατάκτησης. Με αυτόν τον τρόπο άνθισε η ποίηση,
από ποιητές, που για πρώτη φορά μετά την Κρητική Αναγέννηση, "επιχειρούν
να γράψουν ποιήματα τόσο κοντινά στη γλώσσα του λαού "(σελ.82). Έτσι ο
Αντώνιος Μαρτελάος, ο επιφανέστερος από τους προσολωμικούς ποιητές (1754-1819)
που "θρυλείται ότι υπήρξε δάσκαλος του Foscolo, του Σολωμού, του Κάλβου"(σελ.82), σε ένα ποίημα
του καλεί το έθνος σε επανάσταση, επισημαίνοντας την αρχαία καταγωγή του:
"όθεν είσθε των Ελλήνων-παλαιά ανδρειωμένα- κόκκαλα εσκορπισμένα- λάβετε
τώρα πνοήν-σηκωθήτε για να ιδήτε-πόσοι, θάν' οι Λεωνίδες, σηκωθήτε, να χαρήτε-
πως η Ελλάς θαξαναζή- σηκωθήτε! και θα ιδήτε- πως ανδρείους πολεμούμε-πως
εχθρούς καταπατούμε, πόσο μοιάζουμε με σας"(σελ.83).
Το βιβλίο κλείνει με
αντιπροσωπευτικό ανθολόγιο των προσολωμικών ποιητών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου