Youtube

Youtube
Βρείτε το κανάλι μας στην ψηφιακή πλατφόρμα youtube.

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014

Αντι-λογος: τεύχος 2 – Άνοιξη 2014, περιοδική έκδοση φιλοσοφίας και κριτικής, εκδόσεις Ευρασία, σελ. 148.



ΡΗΞΗ φ.108

Ευχάριστη έκπληξη αποτελεί το 2ο τεύχος           του «Αντίλογου». Με υπευθυνότητα, σοβαρότητα και ευρύτητα  προσεγγίζεται η περίπτωση του Φ.Νίτσε. Συγχρόνως περιλαμβάνει  συνεντεύξεις του Σ.Ράμφου  και του Γιώργου Καλλή .
Στο ενδιαφέρον αφιέρωμα για τον Φ.Νίτσε  γράφουν: ο Γιώργος Χατζηβασιλείου  για την «ιστορική ανάδυση του νιτσεϊκού μηδενισμού», ο Ζήσης Σαρίκας για την «ηθική και πολιτική στον Νίτσε»  καθώς και για το «χιούμορ και σατιρικός συγγραφέας: ένα σχόλιο για τον Νίτσε και τον Θερβάντες», ο Φώτης Τερζάκης γράφει για την «διαλεκτική του Κυρίου και του Δούλου – Από τον Χέγκελ στον Νίτσε», η Καλλιόπη Κουντουρά για την «έννοια του υπερανθρώπου», ο Γιάννης Τζαβάρας για το «κράτος και εκπαίδευση κατά τον πρώιμο Νίτσε», η Μαρία Αναστασίου για την «ηθική και γνωσιολογία στους Κάντ και Νίτσε»  και ο Θοδωρής Καμπουρίδης για τον «Νίτσε και τη νέα γλώσσα της φιλοσοφίας».
Ο Γιώργος Καλλής, καθηγητής στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης αναφέρεται θετικά  στην αποανάπτυξη,  μια θεωρία που διατύπωσε μεν  ο Λατούς αλλά η οποία όμως χρωστά πολλά στον Καστοριάδη. Σε μια χώρα σαν την δική μας που την τελευταία πενταετία γνωρίζει μόνο αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, τι νόημα  μπορεί να έχει μια τέτοια προσέγγιση; Βεβαίως η απάντηση είναι, αντίθετα από μια επιπόλαιη ανάγνωση, ότι είναι εξαιρετικά επίκαιρη διότι μια κρίση σαν την ελληνική προυποθέτει την αποανάπτυξη σε ορισμένους τομείς, και την γρήγορη ανάπτυξη σε άλλους. Έτσι ενώ είναι αναγκαία, για παράδειγμα, η ανάπτυξη της βιολογικής  γεωργίας, ταυτόχρονα είναι απαραίτητο να περιοριστεί ο παρασιτικός καταναλωτισμός, ιδιαίτερα η επιδεικτική λάιφ-στάιλ κατανάλωση και η αλόγιστη οικοδομική δραστηριότητα, που έχουν την μεγαλύτερη ευθύνη για οικονομική  εξάρτηση και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Ο Γ.Καλλής αναφέρεται στην εφιαλτική προοπτική της κατασκευής του μετάνθρωπου, ενώ τονίζει πως  η τεχνολογία δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα περισσότερα και πιο σημαντικά προβλήματα, ενώ  στην καλύτερη περίπτωση, απλά, μεταθέτει την αντιμετώπισή τους στο μέλλον.
Στην συνέντευξή του, ο Σ.Ράμφος  κινείται  στα πλαίσια που μας έχει συνηθίσει τα τελευταία χρόνια, δηλαδή την δικαιολόγηση αυτού που κυριαρχεί,  με την μορφή της παγκοσμιοποίησης, του αμερικανισμού και των μνημονίων. Ενώ ξεκινά από ορισμένες ορθές επισημάνσεις, όπως ότι στον Μάρξ, υπάρχει έντονο το εσχατολογικό στοιχείο, καταλήγει για  να ερμηνεύσει την δική του πορεία, να ισχυριστεί, ότι «είναι πολύ εύκολο ένας αριστερός να γίνει εθνικιστής  και θρήσκος, όπως έγινε για παράδειγμα, ο Μιλόσεβιτς. Ο Στάλιν μετά από τα σημεία και τέρατα που έπραττε την ημέρα, το βράδυ μαζί με τον Μπέρια και τον Μαλένκωφ έψαλαν ύμνους στην Παναγία, όπως γράφει στην αυτοβιογραφία της η κόρη του Σβετλάνα»(σελ.29). Μία τέτοια ερμηνεία περιορίζει την υπαρκτή συνάντηση αριστεράς και ορθοδοξίας  μόνο στις αρνητικές της πλευρές και παραλείπει τις πολλές ουσιαστικές και θετικές της όψεις, που είδαμε για παράδειγμα κατά την διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης.   Σκόπιμα, επιπλέον, συγχέει τον πατριωτισμό με τον εθνικισμό, την υπεράσπιση της πατρίδας με τους κατακτητικούς πολέμους, την εκκλησιαστική μας παράδοση με την θρησκειοποιημένη παραφθορά της. Βεβαίως η εσχατολογία του σοβιετικού καθεστώτος, ήταν μια στρεβλή εσχατολογία, διότι προσπαθούσε, να τερματίσει την ιστορία και  να φτιάξει τον παράδεισο πάνω στην γη και όχι σε ένα άλλο χρόνο. Επιπλέον ήταν ένα  καθαρά δυτικό φαινόμενο που επιδιώκοντας την γρήγορη εκβιομηχάνιση, ξεθεμελίωσε  ορισμένα θετικά στοιχεία που προϋπήρχαν στην Ρωσία σαν τον κοινοτισμό, που θαύμαζε ο Μάρξ, ενώ τουλάχιστον στην σταλινική του περίοδο κυνήγησε κάποιους ορθόδοξους στοχαστές  όπως την Α.Αχμάτοβα. Η γερμανική εισβολή όμως ώθησε τον Στάλιν να αναθεωρήσει τις σχέσεις του με την ορθοδοξία. Για να συμπληρώσουμε τον Σ.Ράμφο, ο ίδιος αποδεικνύει, πως όταν έχεις υπάρξει αριστερός  μπορείς να γίνεις τα πάντα, ακόμη και ακραίος θαυμαστής του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε. Τούτο δεν μας ξενίζει. Σε ένα κόσμο ασταθή, όπου η κυριαρχία του μεταμοντερνισμού ευνοεί την σύγχυση των ταυτοτήτων, οι άνθρωποι συχνά αλλάζουν ταυτότητες χωρίς ενοχές. Θεωρείται εύλογο οι πάντες  να μπορούν  να γίνουν τα πάντα, για σοβαρούς ή και λιγότερο σοβαρούς λόγους. Όμως αν επικρατεί η  παράκρουση, το γεγονός αυτό  δεν αθωώνει τους στοχαστές, από τους οποίους αναμένουμε τα άλλα παραδείγματα. Ενδιαφέρον, τέλος, έχει η διήγηση του Σ.Ράμφου της γνωριμίας του με τον Κ.Καστοριάδη το 1964, στο σπίτι του, με την παρουσία του Γ.Καλιόρη, του Κ.Σπαντιδάκη, του Κ.Ψυχοπαίδη και του Μ.Λυκούδη.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου